Η Ευρωπαϊκή Ένωση ή ΕΕ είναι μια ιδιότυπη υπερεθνική και διακυβερνητική ένωση 27 κρατών. Καθιερώθηκε το 1992 από τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μάαστριχτ), και είναι ο de facto διάδοχος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) των έξι κρατών-μελών που ιδρύθηκαν το 1951, το 1957 και το 1965. Από τότε νέες διευρύνσεις έχουν αυξήσει τον αριθμό των κρατών μελών της και οι αρμοδιότητές της έχουν επεκταθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ως η ισχυρότερη ένωση κρατών μέχρι σήμερα στην παγκόσμια ιστορία, με οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιεχόμενο. Η ΕΕ αποτελεί το τρέχον στάδιο μιας ανοιχτής διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η ΕΕ είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και πολιτικές οντότητες στον κόσμο, με 493 εκατομμύρια ανθρώπους και συνδυασμένο ονομαστικό ΑΕΠ €11.5 ($15,0) τρισεκατομμύρια το 2006. Η Ένωση είναι μια ενιαία αγορά με κοινή εμπορική πολιτική, κοινή αγροτική και αλιευτική πολιτική και περιφερειακή πολιτική για να βοηθήσει τις φτωχότερες περιφέρειες. Εισήγαγε ένα ενιαίο νόμισμα, το Ευρώ, που υιοθετήθηκε από 13 κράτη μέλη. Η ΕΕ άρχισε μια περιορισμένη κοινή πολιτική εξωτερικών και ασφαλείας, και μια περιορισμένη αστυνομική και δικαστική συνεργασία πάνω σε ποινικά θέματα.
Τα σημαντικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ περιλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ είναι επίσης πολίτες της ΕΕ: εκλέγουν άμεσα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μια φορά κάθε πέντε έτη. Μπορούν να ζήσουν, να ταξιδέψουν, να εργαστούν, και να επενδύσουν σε άλλα κράτη μέλη (με μερικούς περιορισμούς μόνο στα νέα κράτη μέλη). Ο έλεγχος διαβατηρίων και οι τελωνειακοί έλεγχοι στα περισσότερα εσωτερικά σύνορα καταργήθηκαν με τη συμφωνία του Schengen.
Ιστορία
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το πολιτικό κλίμα ήταν πιο ώριμο από ποτέ σε μια ενδεχόμενη ενοποίηση της Ευρώπης. Η ενότητα θεωρήθηκε από πολλούς ως η μοναδική διαφυγή από ακραίες μορφές εθνικισμού που είχαν καταστρέψει την ήπειρο. Στις 9 Μαΐου 1950, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν υπέβαλε μια πρόταση για κοινή διαχείριση από την Γαλλία και την Δυτική Γερμανία των βιομηχανιών του άνθρακα και του χάλυβα. Η πρόταση, γνωστή ως "Διακύρηξη του Σουμάν", περιέγραφε το σχέδιο ως "το πρώτο συγκεκριμένο βήμα προς μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία". Η πρόταση οδήγησε στο σχηματισμό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από την Δυτική Γερμανία, την Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο. Η κοινότητα οριστικοποιήθηκε με την Συνθήκη του Παρισιού, που υπογράφηκε σε 1951 και θεωρείται η αρχή της δημιουργίας αυτού που είναι τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δύο πρόσθετες κοινότητες δημιουργήθηκαν από την Συνθήκη της Ρώμης το 1957: η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), που καθιέρωσε για πρώτη φορά πλήρη τελωνειακή ένωση και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ) για συνεργασία σε θέματα χρήσης της πυρηνικής ενέργειας. Η ΕΟΚ, η ΕΚΑΧ και η ΕΥΡΑΤΟΜ συγχωνεύθηκαν αποκτώντας την ιδιότητα μέλους σε ένα συνδυασμένο σύνολο συνθηκών και θεσμών. Η ενιαία οργάνωση, που δημιουργήθηκε από τη Συνθήκη Συγχώνευσης το 1967, έγινε γνωστή ως Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Το 1973 η Κοινότητα διευρύνθηκε για να συμπεριλάβει την Δανία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1979 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες άμεσες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Την δεκαετία του '80 εισέρχονται η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Το 1985, αναπτύχθηκε μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών η συνθήκη του Σένγκεν που επέτρεψε την κατάργηση των συστηματικών συνοριακών ελέγχων μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών. Το 1986 υιοθετήθηκε η ευρωπαϊκή σημαία και οι ηγέτες υπέγραψαν την ενιαία ευρωπαϊκή πράξη. Κατά την επανένωση της Γερμανίας, το 1990, η Ανατολική Γερμανία εισήλθε στην ΕΕ ως τμήμα της διευρυμένης Γερμανίας. Καθώς πλέον η διεύρυνση προς την Ανατολική Ευρώπη ήταν στην ημερήσια διάταξη, αποφασίστηκαν από κοινού τα κριτήρια της Κοπεγχάγης για είσοδο νέων μελών στην ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιερώθηκε και επίσημα όταν άρχισε να ισχύει η Συνθήκη του Μάαστριχτ την 1η Νοεμβρίου 1993. Το 1995, η Αυστρία , η Σουηδία και η Φινλανδία εισήλθαν στην πρόσφατα καθιερωμένη ένωση. Η επόμενη συνθήκη υπογράφηκε στο Άμστερνταμ το 1997. Το 2002 το ευρώ αντικατέστησε τα εθνικά νομίσματα σε 12 κράτη μέλη, την λεγόμενη ευρωζώνη. Το 2004 δέκα νέες χώρες (οκτώ εκ των οποίων ήταν στο παρελθόν κομμουνιστικές χώρες) προσχωρούν στην ΕΕ.
Στα τέλη του 2004, ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα υπογράφηκε στη Ρώμη, αν και δεν επικυρώθηκε ποτέ πλήρως έπειτα από απόρριψη Γάλλων και Ολλανδών ψηφοφόρων σε δημοψηφίσματα. Το 2007, συμφωνήθηκε να τροποποιηθούν κάποια τμήματα του συντάγματος έτσι ώστε η νέα Μεταρρυθμιστική Συνθήκη να μην αντικαταστήσει όλες τις υπάρχουσες συνθήκες. Επιπλέον, το 2007, η Ρουμανία και η Βουλγαρία προσχώρησαν στην ΕΕ και το ευρώ υιοθετήθηκε και από την Σλοβενία.
Κράτη μέλη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση περιγράφεται ως "οικογένεια των δημοκρατικών ευρωπαϊκών χωρών". Στις 23 Ιουλίου 1952, έξι ιδρυτικά μέλη διαμόρφωσαν την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, η οποία ήταν το πρώτο στάδιο της σημερινής ΕE. Από τότε είκοσι μία χώρες εισήχθησαν σε διαδοχικά κύματα διεύρυνσης.
1 Στις 3 Οκτωβρίου 1990, το κρατίδιο της πρώην Ανατολικής Γερμανίας ενώθηκε με την Δυτική Γερμανία και έγινε αυτόματα μέρος της ΕΕ.
2 Η Γροιλανδία, αποικία της Δανίας από το 1979, εγκατέλειψε την Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1985, μετά από δημοψήφισμα.
Χώρες όπως το Μονακό, το Βατικανό και η Ανδόρρα, αν και δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν συνάψει ειδικές συμφωνίες συνεργασίας με αυτήν.
Προκειμένου να εισχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα κράτος πρέπει να τηρήσει οικονομικούς και πολιτικούς όρους, γνωστούς ως κριτήρια της Κοπεγχάγης (μετά από τη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης τον Ιούνιο του 1993). Αυτό βασικά απαιτεί μια κοσμική, δημοκρατική κυβέρνηση, ένα κράτος δικαίου και αντίστοιχες κοινωνικές και θεσμικές ελευθερίες. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της ΕΕ, κάθε κράτος μέλος αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συμφωνήσουν ομόφωνα με οποιαδήποτε διεύρυνση.
Αυτήν την περίοδο υπάρχουν τρεις επίσημα υποψήφιες χώρες προς ένταξη: η Κροατία, τα Σκόπια και η Τουρκία. Επιπλέον οι δυτικές βαλκανικές χώρες της Αλβανίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας αναγνωρίζονται επίσημα ως πιθανοί υποψήφιοι.
Γεωγραφία
Το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώνεται από τα εδάφη των κρατών μελών της, και επεκτείνεται με την προσχώρηση των νέων μελών. Καλύπτει έναν τομέα 4.422.773 τετραγωνικών χιλιομέτρων με έκταση βορειοανατολικά ως τη Φινλανδία, βορειοδυτικά ως την Ιρλανδία, νοτιοανατολικά ως την Κύπρο και νοτιοδυτικά ως την Πορτογαλία. Αντιπροσωπεύει την έβδομη μεγαλύτερη περιοχή στον κόσμο σε έκταση ενώ υπολογίζεται ότι η ακτογραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερβαίνει κατά πολύ τα 150.000 χλμ.
Η ΕΕ δεν είναι ταυτόσημη με την Ευρώπη - σημαντικά μέρη της ηπείρου όπως η Ελβετία, η Νορβηγία και η ευρωπαϊκή Ρωσία είναι έξω από την ΕΕ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ συνορεύουν με 21 άλλα έθνη. Διάφορα υπερπόντια εδάφη και εξαρτώμενες αποικίες των διάφορων κρατών μελών είναι επίσης τυπικά μέρος της ΕΕ (π.χ. οι Αζόρες, η Μαδέρα, Γαλλική Γουιάνα, η Μαρτινίκα, η Γουαδελούπη ή οι Κανάριοι Νήσοι) ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα εδάφη που συνδέονται με τα κράτη μέλη δεν είναι μέρος της ΕΕ (π.χ. Γροιλανδία, οι Νήσοι Φερόες, οι Ολλανδικές Αντίλλες, η Νέα Καληδονία και τα περισσότερα εδάφη που συνδέονται με το Ηνωμένο Βασίλειο).
Αν συμπεριλάβουμε τα υπερπόντια εδάφη των κρατών μελών, η ΕΕ περιλαμβάνει τους περισσότερους τύπους κλιμάτων από αρκτικό μέχρι τροπικό. Επομένως οι μετεωρολογικοί μέσοι όροι για την ΕΕ συνολικά δεν είναι επαρκείς για συμπεράσματα. Η πλειοψηφία του πληθυσμού ζει είτε σε περιοχές με μεσογειακό κλίμα (νότια Ευρώπη), είτε σε ένα ήπιο θαλάσσιο κλίμα (δυτική Ευρώπη), ή σε ένα θερμό θερινό ηπειρωτικό κλίμα (στα ανατολικά κράτη μέλη).
Διακυβέρνηση
Η ΕΕ κυβερνάται από διάφορα όργανα, πρωτίστως από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέχει την εκτελεστική εξουσία. Αποτελείται αυτήν την περίοδο από 27 Επιτρόπους, ένας από κάθε κράτος μέλος. Η επιτροπή είναι αρμόδια για τη σύνταξη όλων των προτεινόμενων κανόνων προκειμένου να συντονιστεί ο ευρωπαϊκός νόμος. Ελέγχει επίσης μερικές αντιπροσωπείες και είναι αρμόδια για το καθημερινή λειτουργικότητα της Ένωσης. Ο Πρόεδρος της επιτροπής ορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και επικυρώνεται από το Κοινοβούλιο.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (επίσης γνωστό ως Συμβούλιο των υπουργών) κατέχει κατά το ήμιση την δεύτερη εξουσία, την νομοθετική. Αποτελείται από εθνικούς υπουργούς, αρμόδιους για τον νόμο της ΕΕ που εξετάζεται. Παραδείγματος χάριν, η ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τη γεωργία θα αντιμετωπιζόταν από το Συμβούλιο που αποτελείται από τους εθνικούς υπουργούς γεωργίας. Η προεδρία του σώματος εναλλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών κάθε έξι μήνες. Για να αυξηθεί η σταθερότητα το κράτος μέλος που αναλαμβάνει την προεδρία, συνεργάζεται και με το προηγούμενο και με το επόμενο κράτος μέλος στην προεδρία. Δεν πρέπει να συγχέεται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο δεν είναι επίσημο ίδρυμα (αν και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι σημαντικό σώμα και μοιράζεται την προεδρία του με το Συμβούλιο της ΕΕ). Αποτελείται από τους επικεφαλής της κυβέρνησης και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεδριάζει τέσσερις φορές ετησίως.
Για το άλλο μισό της νομοθετικής εξουσίας αρμόδιο είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είναι ο μόνος συνδικαλιστικός φορέας που αποτελείται από τους αντιπροσώπους που εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ. Οι πολίτες, σε όλα τα κράτη μέλη, κάθε πέντε έτη εκλέγουν 785 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ευρωβουλευτές). Αν και οι εκλογές είναι για εθνικούς υποψηφίους, τα μέλη του Κοινοβουλίου κάθονται σύμφωνα με τα πολιτικά ιδανικά παρά την υπηκοότητα. Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου εκλέγεται από τα μέλη του.
Ο δικαστικός κλάδος της ΕΕ αποτελείται πρώτιστα από το ευρωπαϊκό Δικαστήριο που αποτελείται από 27 δικαστές, ένας δικαστής ορίζεται από κάθε κράτος μέλος. Ο Πρόεδρος εκλέγεται από τους δικαστές. Το Δικαστήριο ενσωματώνει και το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ένα πταισματοδικείο που δημιουργήθηκε για να μειώσει το φορτίο εργασίας του Δικαστηρίου. Υπάρχει επίσης το ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο ελέγχει τους απολογισμούς της ΕΕ.
Άλλοι οργανισμοί περιλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις δύο συμβουλευτικές επιτροπές: την Επιτροπή των Περιφερειών και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ελέγχει τη νομισματική πολιτική μέσα στην Ευρωζώνη (κράτη μέλη που έχουν υιοθετήσει το Ευρώ ως νόμισμα). Καθιερώθηκε το 1998 και έχει την έδρα της στην Φρανκφούρτη, Γερμανία.
Υπάρχει επίσης ένας μεγάλος αριθμός οργανισμών, που οργανώνεται συνήθως από τη δευτεροβάθμια νομοθεσία, οι οποίοι υπάρχουν για να εφαρμόσουν τις ιδιαίτερες πολιτικές. Αυτές είναι οι αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παραδείγματα είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, η Ευρωπαϊκή Αντιπροσωπεία Ασφάλειας Αεροπορίας και το Γραφείο Εναρμόνισης στην Εσωτερική Αγορά. Τέλος, ο Ευρωπαϊκός Διαμεσολαβητής ερευνά καταγγελίες κακής διαχείρισης από τα όργανα της ΕΕ.
Δεν υπάρχει καμία επίσημη πρωτεύουσα για την ΕΕ. Οι τοποθεσίες των ιδρυμάτων διαμοιράζονται σε πολλές πόλεις και διάφορα κράτη μέλη. Εντούτοις, οι Βρυξέλλες θεωρούνται συχνά η de facto πρωτεύουσα δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα κύρια όργανα συγκεντρώνονται εκεί, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής και του Συμβουλίου. Το Κοινοβούλιο είναι εν μέρει βασισμένο στην πόλη αλλά έχει ως επίσημη βάση του το Στρασβούργο, όπου πραγματοποιούνται τουλάχιστον δώδεκα ολομέλειες κάθε έτος, διάρκειας μιας εβδομάδας. Η πόλη πρωταγωνιστεί ανάμεσα στα δικαστήρια όλης της ΕΕ αλλά και σε διάφορα άλλα τμήματα και οργανισμούς.
Πολιτικές
Οι υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη της εξασφαλίζει την ειρήνη, τη δημοκρατία και την ευημερία για τα κράτη μέλη της. Οι πόλεμοι, που ήταν περιοδικό στοιχείο της ιστορίας της Δυτικής Ευρώπης έχουν εκλείψει από τότε που δημιουργήθηκε η τότε ΕΟΚ. Εντούτοις, οι αιτιώδεις παράγοντες του πολέμου και της ειρήνης είναι ένα αμφισβητούμενο θεωρητικό ζήτημα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι η μακροχρόνια ειρήνη στην Ευρώπη είναι προϊόν άλλων αιτιών, όπως η επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης μέσα στις αντίστοιχες σφαίρες επιρροής τους. Η αμοιβαία εξωτερική απειλή για την άλλη ομάδα/συμμαχία, η ανάγκη για ανοικοδόμηση και μια συλλογική προσωρινή κούραση μετά από τον πόλεμο είναι οι άλλοι λόγοι. Στις αρχές του '70 στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία υπήρχε δικτατορία, όμως οι κοινότητες σε αυτές τις τρεις χώρες ήθελαν να ανήκουν στην ΕΕ και αυτό δημιούργησε μεγάλη θέληση για δημοκρατία.
Η φύση και η μελλοντική κατεύθυνση της ίδιας Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το κεντρικό ζήτημα στην πανευρωπαϊκή πολιτική, και ένα σημαντικό ζήτημα στην εθνική πολιτική των κρατών μελών. Τα γενικά ζητήματα περιλαμβάνουν την τελική έκταση της Ένωσης, τα όρια σε νέα διεύρυνση, το ρυθμό ένταξης νέων μελών, την επέκταση της ιδιότητας μέλους σε σχέση με την εσωτερική ολοκλήρωση, το μέλλον ως πολιτική ένωση παρά του μέλλοντος ως ζώνη ελευθεροποίησης των συναλλαγών, των γεωγραφικών ορίων της Ευρώπης για λόγους ιδιότητας μέλους και την ιστορικό-πολιτιστική ταυτότητα των μελών και της Ένωσης. Η εσωτερική δομή, οι διαδικασίες και οι πολιτικές υπόκεινται σε σταθερή πολιτική συζήτηση. Τα συγκεκριμένα ζητήματα περιλαμβάνουν αυτή τη στιγμή το μέλλον της συνταγματικής συνθήκης, την διεύρυνση στα Βαλκάνια και την τουρκική ένταξη - προβλήματα οικονομικής εντιμότητας και δημοκρατικής υπευθυνότητας, σχετική οικονομική βιωσιμότητα, - η αναθεώρηση των κανόνων του σύμφωνου σταθερότητας και ανάπτυξης και η κοινή αγροτική πολιτική.
Η οικονομική προοπτική για την περίοδο 2007-2013 καθορίστηκε το 2005 όταν συμφώνησαν τα μέλη της ΕΕ να καθορίσουν τον κοινό προϋπολογισμό στο 1,045% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Tony Blair συμφώνησε να αναθεωρήσει τη βρετανική επιστροφή, που είχε διαπραγματευτεί η Margaret Thatcher το 1984. Ο Γάλλος ο Πρόεδρος, Ζακ Chirac, δήλωσε ότι αυτή η αύξηση στον προϋπολογισμό θα επιτρέψει Ευρώπη "να χρηματοδοτήσει τις κοινές πολιτικές" όπως η κοινή αγροτική πολιτική ή η πολιτική έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Η Γαλλική απαίτηση για να μειωθεί ο Φ.Π.Α στον τομέα εστιάσεως απορρίφτηκε. Αμφισβητούμενα ζητήματα κατά τη διάρκεια των συζητήσεων προϋπολογισμού περιλαμβάνουν τη βρετανική επιστροφή, τα οφέλη της Γαλλίας από τις μεγάλες συνεισφορές της κοινής αγροτικής πολιτικής, αλλά και της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών Ταμείων περιφερειακής ανάπτυξης, και το ζήτημα εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συνεχίσει να συναντιέται μία φορά το μήνα στο Στρασβούργο.
Η δομή των «πυλώνων» που δημιουργήθηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ μετακίνησε τις παλαιότερες πολιτικές και δραστηριότητες στον πρώτο «πυλώνα», γνωστός και ως «Ευρωπαϊκή Κοινότητα». Οι πιο αμφισβητούμενοι τομείς της νέας πολιτικής - εξωτερική πολιτική, ασφάλεια και υπεράσπιση, άσυλο και μετανάστευση και δικαστική συνεργασία – μετακινήθηκαν σε δύο νέους «πυλώνες».
Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Κύριο άρθρο: Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Ο κατεξοχήν πολιτικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η εξέλιξη και η διατήρηση μιας αποτελεσματικής ενιαίας αγοράς. Σημαντικές προσπάθειες έχουν καταβληθεί στη δημιουργία εναρμονισμένων πρότυπων με σκοπό να αποδώσουν τα βέλτιστα οικονομικά οφέλη μέσω της δημιουργίας μεγαλύτερων και αποτελεσματικότερων αγορών. Από τη Συνθήκη της Ρώμης, πολιτικές έχουν εφαρμόσει την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών και των υπηρεσιών μεταξύ των κρατών μελών, και συνεχίζουν να πράττουν το ίδιο. Ο συγκεκριμένος πολιτικός στόχος επεκτάθηκε περαιτέρω σε τρία από τα τέσσερα κράτη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Ζώνη (ΕΟΖ). Το κοινό Δίκαιο κατά των περιορισμών του Ανταγωνισμού της ΕΕ περιορίζει τις αντιανταγωνιστικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων (μέσω της απαγόρευσης συμπράξεων, κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και του ελέγχου συγχωνεύσεων) και των κρατών μελών (μέσω του καθεστώτος ελέγχου των κρατικών επιδοτήσεων σε επιχειρήσεις). Η ΕΕ προωθεί την ελεύθερη κυκλοφορία του κεφαλαίου μεταξύ των κρατών μελών της (και άλλων ΕΟΖ κρατών). Τα μέλη έχουν ένα κοινό σύστημα έμμεσης φορολογίας, τον Φ.Π.Α, καθώς επίσης και κοινούς τελωνειακούς δασμούς και φόρους στα διάφορα προϊόντα. Έχουν μια κοινή αγροτική πολιτική (και κοινή πολιτική αλιείας) και δομικά και συνεκτικά κεφάλαια, με τα οποία βελτιώνουν τις υποδομές και βοηθούν τις μειονεκτούσες περιοχές. Από κοινού είναι γνωστές ως πολιτικές συνοχής. Η ΕΕ διαθέτει επίσης κεφάλαια για οικονομική ενίσχυση έκτακτης ανάγκης, παραδείγματος χάριν μετά από τις φυσικές καταστροφές. Η χρηματοδότηση επεκτείνεται στα προγράμματα για υποψήφιες χώρες αλλά και άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, καθώς επίσης και για την ενίσχυση πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, μέσω προγραμμάτων όπως το Phare, το TACIS και το ISPA. Η ΕΕ χρηματοδοτεί επίσης την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, μέσω των τετραετών προγραμμάτων οργάνωσης για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη.
Υπό μια περισσότερο πολιτική έννοια, η ΕΕ προσπαθεί να δημιουργήσει - εν μέσω πολλών διαμαχών - μια αίσθηση ευρωπαϊκής υπηκοότητας και ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής. Αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές τοπικής κυβέρνησης αλλά και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε οποιοδήποτε κράτος μέλος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθεί τώρα να δημιουργήσει τα πανευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, και σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν προσχωρήσει τουλάχιστον σε μια ομοσπονδία εθνικών πολιτικών κομμάτων.
Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας
Η υπεράσπιση και η ασφάλεια είναι παραδοσιακά θέματα εθνικής κυριαρχίας. Οι πολιτικές της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα καθιερώθηκαν ως ο δεύτερος εκ των τριών «πυλώνων» της συνθήκη του Μάαστριχτ. Η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας διευκρινίστηκε περαιτέρω και διευρύνθηκε στη Συνθήκη του Άμστερνταμ το 1997 εκτοπίζοντας την ευρωπαϊκή πολιτική συνεργασία. Η κοινή αυτή πολιτική αναγνωρίζει το ΝΑΤΟ ως αρμόδιο για την εδαφική υπεράσπιση της Ευρώπη. Το 1999 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέλαβε ευθύνες για την διατήρηση της ειρήνης (σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κογκό) και αστυνόμευση των συνθηκών. Η επίβλεψη συντονίζεται από τον επικεφαλής αντιπρόσωπο για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, Javier Solana.
Η ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και υπεράσπισης είναι ένα στοιχείο που διαμόρφωσε το πολιτικό πλαίσιο αντιμετώπισης των ανθρωπιστικών και διασωστικών αναγκών, αλλά και τους στόχους των ένοπλων δυνάμεων. Περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης 60.000 μελών γρήγορης ανάπτυξης για λόγους διατήρησης της ειρήνης, μιας ευρωπαϊκής αμυντικής αντιπροσωπείας και ενός δορυφορικού κέντρου (για λόγους πληροφόρησης).
Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία σε ποινικά θέματα
Ο τρίτος εκ των τριών «πυλώνων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης εστιάζει στη συνεργασία σε ποινικά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της πληροφορίας (μέσω της Ευρωπόλ και του συστήματος πληροφοριών του Schengen), συμφωνία για τον κοινό ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των επισπευσμένων διαδικασιών έκδοσης. Είναι το όργανο της επιβολής του νόμου και της καταπολέμησης του ρατσισμού μέσα στην ΕΕ.
Δημιουργήθηκε ως «πυλώνας» Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Στη συνέχεια, η Συνθήκη του Άμστερνταμ μετέφερε τους τομείς της παράνομης μετανάστευσης, των θεωρήσεων των διαβατηρίων, του ασύλου και της δικαστικής συνεργασίας στον ενσωματωμένο πρώτο «πυλώνα» (της Ευρωπαϊκής Κοινότητας). Ο όρος Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις καλύπτει πλέον αυτούς τους ενσωματωμένους τομείς καθώς επίσης και το διακυβερνητικό τρίτο «πυλώνα».
Ευρωπαϊκό σύνταγμα
Η Συνθήκη για την ίδρυση συντάγματος για την Ευρώπη, συνήθως καλούμενο ως ευρωπαϊκό σύνταγμα, είναι μια διεθνής συνθήκη που προβλέπει την δημιουργία ενός συντάγματος για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το σύνταγμα απορρίφθηκε από την Γαλλία και τις Κάτω Χώρες, από δημοψηφίσματα, και άλλες χώρες ανέβαλαν ή σταμάτησαν τις διαδικασίες επικύρωσής του. Το σύνταγμα έχει τώρα αβέβαιο μέλλον. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2007, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ρουμανία, η Σλοβενία και η Ισπανία έχει επικυρώσει τη συνταγματική συνθήκη. Η Φινλανδία, η Γερμανία και η Σλοβακία έχουν ολοκληρώσει τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την επικύρωση. Η Ισπανία και το Λουξεμβούργο διενέργησαν δημοψηφίσματα, μέσα από τα οποία οι πολίτες τους επικύρωσαν το σύνταγμα.
Με την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού συντάγματος θα καταργούνταν τα εθνικά συντάγματα των κρατών μελών της Ένωσης. Από το κείμενο έλειψαν σημεία όπως ο προσδιορισμός των συνόρων, ο ορισμός και τα όρια εξουσίας της διοικητικής κεφαλής (ο οριζόμενος σαν πρόεδρος της Ένωσης δεν διέθετε καμία εξουσία αποφάσεων) και η υιοθέτηση ανεξάρτητης κοινής αμυντικής πολιτικής (στο κείμενο ορίζεται το ΝΑΤΟ σαν εγγυητής της ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε συμμετοχή σε έναν στρατό της Ένωσης παραμένει προαιρετική). Αντίθετα μάλιστα από τα συνήθη συνταγματικά κείμενα κρατών, περιέχοντο κείμενα από εμπορικές και οικονομικές συνθήκες της Ένωσης - σχετικό μάλιστα εδάφιο που όριζε τον ανεμπόδιστο οικονομικό ανταγωνισμό ερμηνεύθηκε ποικιλότροπα και δημιούργησε έντονα αρνητικά σχόλια ως προς το κατά πόσο αυτό έπρεπε να αναφέρεται σε ένα σύνταγμα και τι σκοπιμότητα εξυπηρετούσε εκείνη η λεπτομέρεια.
Κατά πολλούς το κείμενο αυτό έστω και υιοθετημένο δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτρέψει την εξέλιξη της Ένωσης στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτικής οντότητας. Σε ορισμένα κράτη, όπως το Λουξεμβούργο, οι κυβερνήσεις απείλησαν με παραίτηση απ το αξίωμά τους εάν ο λαός δεν ψήφιζε υπέρ του κειμένου (Βλέπε : http://www.ft.com/cms/s/0/e5690170-f168-11d9-9c3e-00000e2511c8.html), ενώ σε άλλες χώρες οι κυβερνήσεις πήραν την απόφαση στην Βουλή, παρόλο που στα τοπικά συντάγματα η μεταβολή τους απαιτούσε ειδική πλειοψηφία πέραν εκείνης που παρείχε η απόφαση εκείνη στη Βουλή.
Ο γάλλος πρόεδρος Ν. Σαρκοζύ, σε συνεργασία με την γερμανίδα πρωθυπουργό Α. Μέρκελ, το 2007, προτείνουν στα κράτη μέλη να υιοθετηθεί μόνο το τμήμα του κειμένου που αφορά την μέθοδο ειδικής πλειοψηφικής ψηφοφορίας σε αντικατάσταση της ως τώρα απαραίτητης ομοφωνίας στην λήψη αποφάσεων. Υπάρχει σχετικά μεγάλη πιθανότητα αυτό να γίνει αποδεκτό ώστε να μπορούν τελικά να παρθούν συλλογικές αποφάσεις. Κατά πολλούς ο μόνος πραγματικός σκοπός της όλης περιπέτειας του συντάγματος δεν ήταν άλλος από αυτόν, δεδομένου ότι με τις υπάρχουσες συνθήκες και με μια πλειοψηφική ψηφοφορία η Ένωση μπορεί να συνεχίσει τις λειτουργίες της για αρκετά μεγάλο διάστημα περιμένοντας στο μέλλον να ωριμάσουν οι συνθήκες μιας ενσυνείδητης πολιτικής ολοκλήρωσης, οπότε τότε και μόνον θα έχει νόημα να προταθεί ένα πραγματικό συνταγματικό κείμενο.
Οικονομία
Η ΕΕ πρωτίστως δημιουργήθηκε ως οικονομική ένωση. Ο πρώτος και σημαντικότερος πυλώνας, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ιδρύθηκε ως Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Η δημιουργία και η διατήρηση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ήταν ο προεξέχων στόχος της Κοινότητας, που εξασφάλιζε ελεύθερη κυκλοφορία ατόμων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίου. Η συνδυασμένη ενιαία αγορά της ΕΕ είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με κατ' εκτίμηση ονομαστικό ΑΕΠ 11,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2006 (έναντι της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, με ΑΕΠ $13,2 τρισεκατομμυρίων). Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, και ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας. Είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος σε πολλές χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Το 2007, η έδρα 163 επιχειρήσεων που απαριθμούνται στις 500 πιο κερδοφόρες είναι εντός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου των μισών από τις κορυφαίες είκοσι. Η πιο κερδοφόρα ευρωπαϊκή επιχείρηση της λίστας είναι η Royal Dutch Shell, μια Άγγλο-ολλανδική επιχείρηση πετρελαίου.
Μέσα στην αγορά της ΕΕ, που επεκτείνεται και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία μέσω του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τέσσερις ελευθερίες είναι εγγυημένες: ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών, του κεφαλαίου και των προσώπων. Για να το στηρίξουν αυτό, 13 μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει ένα κοινό νόμισμα, το ευρώ. Όλοι μαζί αποτελούν την ευρωζώνη και έχουν από κοινού την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αν και το νόμισμα χρησιμοποιείται και από διάφορες άλλες χώρες έξω από την ΕΕ. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης έχει προβλέψει ότι το 2007 η ευρωζώνη θα αναπτύσσεται κατά 2,7% γρηγορότερα από την προβλεπόμενη ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 2006, 2 από τα 3 εκατομμύρια νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην ΕΕ ήταν στην ευρωζώνη, αν και η οικονομία της ευρωζώνης έχει καθοριστεί να αναπτύσσεται κατά 2,4%, ελαφρώς πιο αργά από την ΕΕ συνολικά, που είναι στο 2,7%,
Η νομοθεσία κατά τη διάρκεια των ετών έχει εναρμονίσει τα πρότυπα και φιλελευθεροποίησε τις αγορές. Εντούτοις, δεν έχουν εξίσου γίνει ευπρόσδεκτες όλες οι αλλαγές, παραδείγματος χάριν η οδηγία Bolkestein αντιμετώπισε διαμαρτυρίες για την φιλελευθεροποίηση των υπηρεσιών της. Η ενιαία αγορά επεκτείνεται εκτός ΕΕ μέσω των συνθηκών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Μέσω αυτής της συνθήκης η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία αποδέχονται ορισμένα στοιχεία του νόμου της ΕΕ. Έχουν υπάρξει διάφορες περιπτώσεις, μεγάλης δημοσιότητας, όπου ο Επίτροπος ανταγωνισμού έχει επιβάλει πρόστιμα ή έχει απορρίψει συγχωνεύσεις κολοσσιαίων εταιριών. Ο τρέχων Επίτροπος, Neelie Kroes, ασχολείται με μια μακροχρόνια διαφωνία με τη Microsoft, αφότου στην εταιρία επιβλήθηκε πρόστιμο 497 εκατομμυρίων ευρώ το 2004 για αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά. Ο Mario Monti ήταν ο πρώτος που εμπόδισε τη συγχώνευση μεταξύ δύο αμερικανικών επιχειρήσεων, η οποία είχε εγκριθεί από τις αμερικανικές αρχές. Από τη συνθήκη ίδρυσης της Κοινότητας, οι συνθήκες έχουν συμπεριλάβει τον στόχο να καθιερώσουν μια αγορά "ελεύθερου και μη διαστρεβλωμένου ανταγωνισμού". Εντούτοις η διαγραφή αυτής της φράσης εξασφαλίστηκε από τον Nicola Sarkozy στις συζητήσεις για την προτεινόμενη Συνθήκη μεταρρύθμισης. Δεν αναμένεται πάντως να ασκήσει οποιαδήποτε σημαντική επίδραση στην πολιτική ανταγωνισμού.
Περιφερειακή ανάπτυξη
Υπάρχουν ουσιαστικές οικονομικές διαφορές σε ολόκληρη την Ένωση, που απεικονίζουν τις διαφορετικές οικονομίες των κρατών μελών της. Η διαφορά μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων περιοχών είναι σημαντική - η Φρανκφούρτη έχει €68,751 κατά κεφαλήν εισόδημα, το Παρίσι €67,980, το Λονδίνο €65,138, ενώ το Nord-Est της Ρουμανίας έχει €5,070 και το Severozapaden της Βουλγαρίας €5,502. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν 35% υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από το μέσο όρο της ΕΕ ενώ και το ιαπωνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι περίπου 15% υψηλότερο.
Για να το αντιμετωπίσουν αυτό, υπάρχουν διάφορα Ταμεία συνοχής που προωθούν την ανάπτυξης των φτωχότερων περιοχών της ΕΕ. Αυτές οι περιοχές βρίσκονται κυρίως στα νέα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης. Η ΕΕ χορηγεί ερευνητές μέσω προγραμμάτων της, στηρίζει έτσι την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη ώστε να εργαστεί προς έναν ευρωπαϊκό ερευνητικό τομέα. Άλλα κεφάλαια παρέχουν βοήθεια έκτακτης ανάγκης, υποστήριξη για υποψήφια μέλη για να προσαρμόσουν τη χώρα τους στα πρότυπα της ΕΕ (PHARE, ISPA, και SAPARD), και υποστήριξη στην Κοινοπολιτεία των ανεξάρτητων κρατών (TACIS).
Γεωργία
Η κοινή αγροτική πολιτική (ΚΑΠ) είναι μια από τις παλαιότερες και σημαντικότερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η πολιτική έχει ως στόχο την αυξανόμενη γεωργική παραγωγή, παρέχοντας βέβαιη αυτάρκεια στις προμήθειες τροφίμων. Εξασφαλίζει υψηλή ποιότητα ζωής για τους αγρότες, σταθεροποιώντας τις αγορές και ασφαλίζοντας λογικές τιμές για τους καταναλωτές (άρθρο 33 της Συνθήκης της Ρώμης). Ήταν, μέχρι πρόσφατα, λειτουργική εξαιτίας ενός συστήματος επιχορηγήσεων και παρέμβασης στην αγορά, ενώ μέχρι τη δεκαετία του '90 παρήγαγε πάνω από το μισό ετήσιο εισόδημα της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ακόμη αποδίδει περίπου 40% του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ενέργεια
Η ΕΕ είναι μια παραδοσιακή δύναμη στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής για πολλά έτη. Παράδοση που ξεκίνησε και εξελίσσεται από την εποχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα. Η εισαγωγή μιας υποχρεωτικής και περιεκτικής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής εγκρίθηκε στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο του 2005 και δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2007.
Η ΕΕ εισάγει αυτήν την περίοδο 82% του πετρελαίου και 57% του αερίου της, παραμένοντας ο κύριος παγκόσμιος εισαγωγέας αυτών των καυσίμων. Το 2007, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν, μέχρι το 2020, να χρησιμοποιούν κατά το 20% ανανεώσιμη ενέργεια και να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 20% από τα επίπεδα του 1990. Το 2020, το ένα δέκατο όλων των αυτοκινήτων και των φορτηγών στην ΕΕ των 27 πρέπει να λειτουργούν με βιολογικά καύσιμα. Αυτό θεωρείται μια από τις πιο φιλόδοξες κινήσεις από τις μεγάλες βιομηχανοποιημένες περιοχές ώστε να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια αύξηση θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Παρόλα αυτά , υπάρχουν ακόμα ανησυχίες ότι η ΕΕ εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από τη Ρωσία για την ενέργειά της. Αυτή η ανησυχία έχει γίνει ιδιαίτερα οξεία μετά από μια σειρά διαφωνιών μεταξύ Ρωσίας και γειτονικών κρατών, όταν η Ρωσία αύξησε την τιμή του εξαγωγικού ενεργειακού της πλούτου. Σαν αποτέλεσμα η ΕΕ προσπαθεί να διαφοροποιήσει την ενεργειακή πολιτική της για τον ανεφοδιασμό της.
Η ΕΕ εργάζεται για να βελτιώσει τη διασυνοριακή υποδομή, παραδείγματος χάριν μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων. Το διευρωπαϊκό δίκτυο περιλαμβάνει: τη υποθαλάσσια σήραγγα της Μάγχης, τον αυτοκινητόδρομο ταχείας κυκλοφορίας μεταξύ Παρισιού και Στουτγάρδης, τη σιδηροδρομική σήραγγα στις Άλπεις, τη γέφυρα Oresund μεταξύ Δανίας και Σουηδίας κ.α. Έχει υπολογιστεί ότι μέχρι το 2010 το δίκτυο θα καλύπτει: 75.200 χλμ των δρόμων, 78.000 χλμ των σιδηροδρόμων, 330 αερολιμένες, 270 θαλάσσια λιμάνια και 210 εσωτερικά λιμάνια.
Στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών, υπάρχουν περιβαλλοντικές πιέσεις στις προτάσεις να αυξηθεί το δίκτυο μεταφορών. Με τη διεύρυνση, ένα πρόβλημα που έπρεπε να αντιμετωπιστεί ήταν οι διαφορές μεταξύ των παλαιότερων και νεότερων κρατών μελών. Στον Ένωση των 15, υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα με τη συμφόρηση και τη ρύπανση, ενώ στα κράτη που ενώθηκαν το 2004, το πρόβλημα είναι η προσέγγιση εξαιτίας της δύσβατης πρόσβασης. Το πολωνικό οδικό δίκτυο ειδικότερα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Μετά την διεύρυνση, 4.600 δρόμοι έπρεπε να αναβαθμιστούν στα πρότυπα της ΕΕ με δαπάνη, κατά προσέγγιση, 17 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ένα άλλο πρόγραμμα είναι η εφαρμογή του προτύπου Γαλιλαίος (Galileo positioning system). Ο Γαλιλαίος είναι ένα προτεινόμενο παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα εντοπισμού θέσεως, που κατασκευάζεται από την ΕΕ και θα προωθηθεί από την ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία (ESA). Ο Γαλιλαίος δημιουργείται για να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ στο ήδη υπάρχον GPS των ΗΠΑ. Το πρότυπο επεκτείνει τη συνεργασία του και με άλλα έθνη έξω από την ΕΕ και προβλέπεται ότι θα είναι λειτουργικό το 2010. Αρκετοί έχουν ασκήσει κριτική λόγω των δαπανών, των καθυστερήσεων και της αντίληψης ότι είναι περιττό λόγω του υπάρχοντος συστήματος GPS.
Εξωτερικές συνδέσεις
Επίσημος ιστοχώρος της ΕΕ, europa.eu.int, στις επίσημες γλώσσες.