O Γουλιέλμος Α' της Αγγλίας ή Γουλιέλμος ο Κατακτητής (William I of England)(1028 - 1087) ήταν δούκας της Νορμανδίας (1035 - 1087) σάν Γουλιέλμος Β', και βασιλιάς της Αγγλίας (1066 - 1087).

Νόθος γιός του Ροβέρτου Β' δούκα της Νορμανδίας και της Ερλέβας που απέκτησε αργότερα άλλα δύο παιδιά με άλλον σύζυγο. Ήταν μικρανιψιός της Έμμας της Νορμανδίας, σύζυγου των βασιλέων Έθελρεντ και Κανούτου του μέγα. Προκειμένου να υποστηρίξει τα δικαιώματα του στο βασίλειο της Αγγλίας επιτέθηκε στην Αγγλία και συνέτριψε τις Αγγλοσαξονικές δυνάμεις του Χάρολντ Γκοντουίνσον στην μάχη του Χάστινγκς, ολοκληρώνοντας τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας. Άλλαξε τις συνήθειες, τα έθιμα, και τη γλώσσα των πρώτων Άγγλων μεταφέροντας στα Βρεττανικά νησιά τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Εισήγαγε την Αγγλία το φεουδαρχικό σύστημα που πέρασε σε όλα τα ευρωπαϊκά βασίλεια.

Δέν υπάρχει καμιά αυθεντική απεικόνιση εποχής του Γουλιέλμου εκτός απο την ταπισερί που παρουσιάζει την Νορμανδική κατάκτηση. Ήταν γεροδεμένος, ευφυής, μαχητικός με πολύ καλή υγεία αλλά παχύσαρκος. Η παχυσαρκία του αυξανόταν συνέχεια όσο μεγάλωνε σε ηλικία, τόσο που ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Α' τον χλεύαζε λέγοντας ότι μοιάζει με έγκυο γυναίκα. Από τη μητέρα του επίσης είχε κληρονομήσει εκ γενετής δυσοσμία του δέρματος.

Σύμφωνα με τις επιθυμίες του πατέρα του τον διαδέχθηκε το 1035 σε ηλικία 7 ετών σάν Γουλιέλμος Β' της Νορμανδίας, ενώ συνάντησε αμέσως αντιδράσεις απο βαρώνους χωρίς αποτέλεσμα αφού είχε την υποστήριξη του βασιλιά Ερρίκου Α' της Γαλλίας. Στέφθηκε απο τον Ερρίκο δούκας σε ηλικία 15 ετών ενώ στα 19 του συνάντησε ξανά ισχυρές αντιδράσεις απο επαναστατημένους βαρόνους. Με τη βοήθεια ξανά του Ερρίκου Α' της Γαλλίας υπέταξε οριστικά την Νορμανδία στην μάχη του Βάλ - έσ - ντίν αλλά ακόμα ήταν πολιτικά ανίσχυρος.

Διάδοχος του Αγγλικού θρόνου

αρά τις αντιδράσεις του πάπα Λέοντα Θ' παντρεύτηκε σε ηλικία 26 ετών την 22χρονη ξαδέλφη του Ματθίλδη της Φλάνδρας. Παρά τις αντίθετες προβλέψεις στάθηκε πιστός σύζυγος απέναντι της και απέκτησαν 4 γιούς και 6 κόρες. Ο Ερρίκος Α' ενοχλήθηκε απο την συνεχώς αυξανόμενη δύναμη του νεαρού δούκα, άλλαξε τακτική και επιτέθηκε δύο φορές προκειμένου να κατακτήσει την Νορμανδία (1054, 1057) αλλά αποκρούστηκε.

Ο Γουλιέλμος πίστευε οτι ήταν ο νόμιμος διάδοχος του άτεκνου βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου του εξομολογητή λόγω της γιαγιάς του Έμμας, ενώ ο Εδουάρδος που ήταν ξάδελφος του πατέρα του τού είχε υποσχεθεί τον θρόνο, σε μιά επίσκεψη του στο Λονδίνο (1052). Είναι γνωστό επίσης οτι το 1064 ο ισχυρός κόμης του Ουέσσεξ Χάρολντ Γκόντουίνσον, ένας καθαρόαιμος Αγγλοσάξωνας και ένας απο τους ισχυρότερους άντρες στην Αγγλία στην εποχή του και διεκδικητής του θρόνου, του δήλωσε την συμπαράσταση του. Ο Γουλιέλμος είχε απελευθερώσει τον Χάρολντ και είχαν νικήσει μαζί τον ενοχλητικό κόμη της Βρεττάνης Κόναν Β'. Μετά τον θάνατο του Εδουάρδου του εξομολογητή κατέλαβε τον Αγγλικό θρόνο σάν Χάρολντ Β' (Ιανουάριος 1066), ισχυριζόμενος οτι ο Εδουάρδος τον είχε ορίσει διάδοχο. Αμέσως ετοίμασε στρατό προκειμένου να επιτεθεί προς όλες τις κατευθύνσεις, αλλά ο αδελφός του Τόστιγκ ηττήθηκε απ'τον Έντουιν, κόμη της Μερκίας.

Ο Γουλιέλμος εξέθεσε τα δικαιώματα του στον Αγγλικό θρόνο στον πάπα Αλέξανδρο Β' και άρχισε να ετοιμάζει στόλο προκειμένου να επιτεθεί στην Αγγλία. Κέρδισε την υποστήριξη των περισσότερων Γάλλων ευγενών καθώς τους υποσχέθηκε πολλές εκτάσεις εδαφών και φεουδαρχικά αξιώματα. Τελικά κατόρθωσε να συγκεντρώσει έναν τεράστιο στρατό με 600 πλοία και 7.000 άντρες. Όταν ήρθε ο κατάλληλος καιρός, ο Χάρολντ αποσύρθηκε στην ενδοχώρα αφήνοντας αφύλακτες τις ακτές. Τότε ήρθε και ο βασιλιάς της Νορβηγίας Χάραλντ Γ' που συμμάχησε με τον Τότριγκ αναγκάζοντας τον Χάρολντ με τον στρατό του να μετακινηθούν βόρεια. Ηττήθηκαν όμως στις 25/9 απο τον Χάρολντ, στην μάχη στην γέφυρα του Στάμφορντ.

Στις 28/9 με το άκουσμα οτι ο Γουλιέλμος της Νορμανδίας έφτασε με τεράστιο στόλο στις Αγγλικές ακτές μετακινήθηκε στο Χάστινγκς όπου έκτισε ξύλινο φρούριο για να το χρησιμοποιήσει ώς βάση των επιχειρήσεων του.

Η μάχη του Χάστιγκς

Στις 13/10 έφθασαν νέα στον Γουλιέλμο ότι ο εξασθενημένος στρατός του Χάρολντ είχε αφήσει το Λονδίνο και είχε καταφύγει στο Χάστιγνκς, αφού ενώθηκε με πολλούς άλλους Άγγλους στρατιώτες που συνάντησε στον δρόμο του. Οι στρατοί ήταν ισάριθμοι αλλά ο στρατός του Γουλιέλμου ήταν εξασθενημένος και η νίκη για τον Χάρολντ φαινόταν αρχικά εύκολη. Οι υπερόπτες Άγγλοι στρατιώτες όμως προκειμένου να καταδιώξουν τους Νορμανδούς έσπασαν άτακτα τις γραμμές τους, κάτι που κατάλαβαν οι Νορμανδοί ευγενείς που ανασυντάχθηκαν και επανήλθαν στο πεδίο της μάχης. Με μιά καταιγίδα απο βέλη αντιστράφηκε η τύχη για τους Νορμανδούς, και ακολούθησε η συντριβή των Άγγλων. Ο Χάρολντ με δύο απο τους αδελφούς του σκοτώθηκαν και τα υπολοίματα των Άγγλων στρατιωτών οδηγήθηκαν στην πυρά.

Ο επόμενος στόχος του Γουλιέλμου ήταν το Λονδίνο, όπου ο νεαρός ευγενής Έντγκαρ Όθελινγκ ήθελε να αυτοκηρυχθεί βασιλιάς. Προσέγγισε το Λονδίνο μέσω του Κεντ εμπνέοντας τρόμο στις Αγγλικές περιοχές, αλλά δέχτηκε πλήγμα στη γέφυρα του Λονδίνου και αποφάσισε να κυριεύσει την πόλη απο τα Βορειοδυτικά. Αφού δέχθηκε πολλές ενισχύσεις διέσχισε τον Τάμεση και ο αρχιεπίσκοπος Στίγκαντ, ενας απο τους κυριότερους υποστηριχτές του Ένγκαρ, παραδώθηκε, ο Έντγκαρ εγκατέλειψε την πόλη αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στον Γουλιέλμο. Ο Γουλιέλμος στέφθηκε επίσημα βασιλιάς της Αγγλίας ώς Γουλιέλμος Α' τα Χριστούγεννα του 1066.

Επαναστάσεις

Ενώ ο Νότος υποτάχθηκε πλήρως στον Γουλιέλμο, ο βορράς συνέχισε για 6 χρόνια ακόμα ώς το 1072 να προβάλλει σοβαρή αντίσταση. Το 1068 οι νόθοι γιοί του Χάρολντ επιχείρησαν ανεπιτυχή κατάληψη της ΝΔ Αγγλικής χερσονήσου, ενώ την ίδια χρονιά με την υποστήριξη του Όθελινγκ η Μέρκια και η Νορθούμπρια επαναστάτησαν. Ο Όθελινγκ πραγματοποίησε συμμαχία με τον βασιλιά της Σκωτίας Μάλκολμ που παντρεύτηκε την αδελφή του Μαργαρίτα και κυρίευσε την Υόρκη. Ο Όθελινγκ απευθύνθηκε στους Δανούς που αποβιβάστηκαν με μεγάλο στόλο στην Νορθούμπρια, απαιτώντας το Αγγλικό στέμμα για λογαριασμό του βασιλιά τους Σβέν Β'. Ο Γουλιέλμος, μετά απο πολλές διαπραγματεύσεις με τους επαναστάτες, είχε αποφασιστική νίκη στη μάχη του ποταμού Άιβερ, ενώ οι Δανοί είχαν ήδη αποχωρήσει. Τότε ο εκδικητικός Γουλιέλμος κατέστρεψε τη Νορθούμπρια, που έχασε οριστικά την αυτονομία που είχε, ενώ ο Δανός βασιλιάς αποφάσισε για άλλη μιά φορά να εκστρατεύσει εναντίον του. Ο Γουλιέλμος κατάφερε να τον συγκρατήσει προσφέροντας του χρυσάφι, επιτέθηκε στην Σκωτία νικώντας τον Μάλκολμ (1072) και εξουδετερώνοντας κάθε εστία αντίστασης εναντίον του ενώ ο Όθελινγκ υποτάχθηκε οριστικά (1074). Ο πάπας επενέβη προκειμένου να προστατέψει τους επαναστάτες απο τις ωμότητες των νικητών Νορμανδών.

Όπως όλοι οι Νορμανδοί ηγεμόνες ξόδεψε τον περισσότερο χρόνο (11 χρόνια) της βασιλείας του στην πατρίδα του την Νορμανδία, παρά στην Αγγλία. Θεωρείτο βασικά ηγεμόνας της Νορμανδίας που ήταν υποτελής του βασιλιά της Γαλλίας ενώ η Αγγλία φαινόταν μονάχα σάν μιά επαρχία του συγκεκριμένου δουκάτου. Κλήθηκε σάν δούκας της Νορμανδίας απο τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Α' να κατακτήσει την Βρεττάνη. Επιτέθηκε στον δούκα της Βρεττάνης Άλαν Δ' αλλά έκλεισε ειρήνη μαζί του αφού αρραβωνιάστηκε με την κόρη του Κωνσταντία που δηλητηριάσθηκε σε λίγο απ'αυτόν.

Ακολούθησαν μερικές προστριβές με τον μεγαλύτερο γιό του Ροβέρτο αφού οι αδελφοί του Γουλιέλμος και Ερρίκος που τον μισούσαν έκαναν κακόγουστο αστείο εναντίον του, λούζωντάς τον με βρώμικο νερό. Ο Ροβέρος στρατοπέδευσε στην Φλάνδρα και ο Γουλιέλμος μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον γιό του μόνο χάρη στη βοήθεια του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου. Στην μάχη που ακολούθησε (1079) ο Ροβέρτος αναγνώρισε την τελευταία στιγμή τον πατέρα του και του χάρισε την ζωή. Απογοητευμένος ο Γουλιέλμος Α' αποχώρησε απο την μάχη, ενώ αργότερα με την επέμβαση της συζύγου του Ματθίλδης (1080) συμφιλιώθηκε με τον γιό του και τον κήρυξε διάδοχο του στην Νορμανδία. Το 1083 πέθανε η Ματθίλδη και ο Γουλιέλμος έγινε περισσότερο αυταρχικός απο ποτέ.

Διακυβέρνηση της Αγγλίας και της Νορμανδίας

Ο Γουλιέλμος Α' έκανε μεγάλες αλλαγές στην τοπική Αγγλική αριστοκρατία αντικαθιστώντας την παλιά αριστοκρατία των Αγγλοσαξόνων με αριστοκράτες που προήρχοντο απο την πατρίδα του τη Νορμανδία. Οι αδικημένοι Αγγλοσάξωνες που εξέπεσαν απο την εξουσία που είχαν πρωτύτερα κατέφυγαν στην Φλάνδρα και την Σκωτία. Το 1086 έστειλε τους απεσταλμένους του να πραγματοποιήσουν λεπτομερή απογραφή του Αγγλικού πληθυσμού που δεν διέφερε σε τίποτα σε σχέση με τις σύγχρονες. Χώρισε την Αγγλία σε περιφέρειες και πραγματοποίησε ισχυρές οχυρές κατασκευές -μεταξύ των οποίων και ο πύργος του Λονδίνου- προκειμένου να προστατεύσει το στέμμα του απο τους επαναστάτες. Ο Αγγλικός λαός δέν μπορούσε να αποβάλλει τις Αγγλοσαξονικές συνήθειες, και έτσι δημιουργήθηκε ένα πολιτισμικό κράμα απο Αγγλοσαξονικά και Νορμανδικά έθιμα. Ο τρόπος διακυβέρνησης του, που εξασφάλιζε ότι κάθε ευγενής που θα ερχόταν σε αντιπαράθεση μαζί του θα έχανε τα εδάφη του, ήταν αιτία ώστε να αυξήσει την προσωπική του εξουσία.

Σε ένα κυνήγι σε ηλικία 59 ετών έπεσε απο το άλογο του και πέθανε λόγω των τραυμάτων του. Πρίν ξεψυχήσει πρόλαβε να μοιράσει τα εδάφη του ανάμεσα στους γιούς του.

Παιδιά του από το γάμο του με τη Ματθίλδη της Φλάνδρας ήταν οι:

* Ροβέρτος Γ' της Νορμανδίας
* Σεσίλλη (1056 - 1126) μοναχή
* Γουλιέλμος Β' της Αγγλίας
* Ερρίκος Α' της Αγγλίας
* Κωνσταντία (1099 - 1090) παντρεύτηκε τον Άλαν Δ' της Βρεττάνης, και δηλητηριάστηκε απ'αυτόν.
* Αδέλα (1067 - 1137) παντρεύτηκε τον Στέφανο του Μπλουά.

Πηγές

* Bates, David (1989) William the Conqueror, London : George Philip, 198 p.
* Douglas, David C. (1999) William the Conqueror; the Norman impact upon England, Yale English monarchs series, London : Yale University Press, 476 p.
* Howarth, David (1977) 1066 The Year of the Conquest, London : Collins, 207 p.,
* Prescott, Hilda F.M. (1932) Son of Dust, reprinted 1978: London : White Lion, 288 p.
* Savage, Anne (transl. & coll.) (2002) The Anglo-Saxon Chronicles, London : Greenwich Editions, 288 p.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>