Παραδοσιακά, στη διάρκεια της ιστορίας, στρατιώτες ονομάζονταν όσοι κατατάσσονταν στο στρατό ξηράς (Πεζικό ή Ιππικό) και πολεμούσαν στις μάχες, χωρίς να κατέχουν κάποιο βαθμό, σε αντίθεση με όσους κατείχαν κάποιο αξίωμα (αξιωματικοί) και τους αρχηγούς της κάθε στρατιάς (στρατηγοί).

Ειδικότερα στην ιεραρχία του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, Στρατιώτης ονομάζεται ο οπλίτης που ανήκει στην κατώτατη βαθμίδα της κλίμακας και είναι ο μόνος που δεν καλείται βαθμοφόρος. Επίσης, είναι ο μόνος που δεν φέρει κανένα διακριτικό σήμα, εκτός από δύο εξαιρέσεις:

* Αν είναι Οπλίτης Ιατρός, οπότε φέρει σχετικό ιατρικό διακριτικό, αποτελούμενο από ένα φίδι (σύμβολο της ιατρικής) και δύο κλαδάκια δάφνης εκατέρωθεν.

* Αν είναι Ν/Τ (νοσηλευτής, αν και στην πραγματικότητα έτσι ονομάζονται όλοι όσοι έχουν ειδικότητα στα παραϊατρικά επαγγέλματα όλων των ειδών), οπότε φέρει σχετικό ιατρικό διακριτικό, αποτελούμενο όμως μόνο από το αντίστοιχο φίδι.

Ελληνικός Στρατός

Στον Ελληνικό Στρατό διακρίνονται σε Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠΟΠ), σε αυτούς που προσλαμβάνονται ως Οπλίτες Πενταετούς Υποχρέωσης (ΟΠΥ), γνωστοί και ως Εθελοντές Μακράς Θητείας (ΕΜΘ) και σε πολίτες που υπηρετούν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Η Ελλάδα έχει νομοθετήσει υποχρεωτική θητεία 9 μηνών, για όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών. Παρόλο που γίνονται δεκτές αιτήσεις γυναικών που θέλουν να υπηρετήσουν, δεν είναι υποχρεωτικό για αυτές.

Οι αντίστοιχες βαθμίδες στο Πολεμικό Ναυτικό είναι ο Ναύτης και στην Πολεμική Αεροπορία ο Σμηνίτης. Ωστόσο το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει ανακοινώσει ότι από το 2010, οι υπόχρεοι στράτευσης θα κατατάσσονται μόνο στο Στρατό Ξηράς, που σημαίνει ότι το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία θα επανδρώνονται αποκλειστικά από επαγγελματίες οπλίτες.

Στρατιωτική θητεία

Όλοι οι πολίτες που υπηρετούν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, παρουσιάζονται και την υπηρετούν ως Στρατιώτες, με μοναδική εξαίρεση τους αποφοίτους σχολών της Στρατιωτικής Ιατρικής, οι οποίοι παρουσιάζονται εξ' αρχής ως ανθυπίατροι (τιμητικός βαθμός αντίστοιχος του ανθυπολοχαγού). Αντίθετα οι αποφοίτοι της "κανονικής" Ιατρικής λαμβάνουν τον ίδιο βαθμό με την λήξη της θητείας, δηλαδή απολύονται ως ανθυπίατροι.

Άλλες χώρες

Η αντίστοιχη κατώτατη βαθμίδα στους αγγλόφωνους στρατούς καλείται private. Σε κάποια κράτη, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία, οι στρατιώτες δεν φέρουν διακριτικά, ακριβώς όπως στην Ελλάδα. Σε άλλα κράτη πάντως, υπάρχουν κάποιες διαβαθμίσεις μεταξύ των στρατιωτών και ενδέχεται να φέρουν διακριτικά. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ χωρίζονται σε δύο βαθμίδες, την χαμηλότερη βαθμίδα, επισήμως γνωστή ως Private E-1 (PVT) και μερικές φορές αναφέρεται ως πρόσληψη (recruit) και την υψηλότερη βαθμίδα, Private E-2 (PV2), που φέρει το "λοχιόσημο" που φαίνεται δίπλα. Η προαγωγή στην υψηλότερη κατάταξη γίνεται αυτόματα μετά από 6 μήνες στην υπηρεσία, αλλά μπορεί να μειωθεί σε 4 μήνες, εάν χορηγηθεί μια παραίτηση (μία αύξηση αμοιβών μπορεί να δοθεί μετά από 4 μήνες της υπηρεσίας, έστω και χωρίς προαγωγή στην Private E-2, εάν οι διοικητές κρίνουν ότι οι ικανότητες και οι επιδόσεις του στρατιώτη την δικαιολογούν).

Σημείωση

Γενικώς η κοινή γνώμη θεωρεί ότι οι Στρατιώτες βρίσκονται σε άκρως μειονεκτική θέση, λόγω του ότι ανήκουν στην κατώτατη βαθμίδα και έχουν υποχρέωση να δείχνουν υπακοή σε όλους τους άλλους στρατιωτικούς (κοινώς: "ότι άλλο και να είναι, πάντα ανώτερος είναι"). Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που πολλοί θεωρούν τη στράτευση "αναγκαίο κακό", υπηρετούν όμως επειδή είναι υποχρεωτική.

Ωστόσο πρέπει να τονιστεί οτι οι Στρατιώτες έχουν και κάποια πρακτικά πλεονεκτήματα:

* Ο Αξιωματικός, ακόμα και ο Υπαξιωματικός, φέρει ευθύνη όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για όλους όσους ανήκουν στον ίδιο Λόχο, Τάγμα ή Σύνταγμα και είναι κατώτεροι από αυτόν. Αντίθετα ο Στρατιώτης φέρει ευθύνη μόνο για τον εαυτό του, εκτός φυσικά αν είναι Οπλίτης Ιατρός για ευνόητους λόγους!

* Όταν στο Στρατό σημειώνεται μία ομαδική απειθαρχία, η ευθύνη πέφτει πάντα στους ανώτερους.

* Αν κάποιος Στρατιώτης αναγκαστεί λόγω εντολής ανωτέρου να διαπράξει κάτι, για το οποίο τεθεί μετά ζήτημα επιβολής ποινής ή και παραπομπής στο Στρατοδικείο, τότε τιμωρείται ή παραπέμπεται στο Στρατοδικείο ο βαθμοφόρος που έδωσε την εντολή (εκτός φυσικά αν διεπράχθη κακούργημα, οπότε η ευθύνη βαρύνει όλους τους εμπλεκόμενους).

Δείτε επίσης

* Βαθμοί και διακριτικά των αξιωματικών του στρατού ξηράς των μελών του ΝΑΤΟ
* Βαθμοί και διακριτικά των στρατών ξηράς των μελών του ΝΑΤΟ