Ελαφηβόλια ονομάζεται μια αρχαία ελληνική γιορτή προς τιμήν της Άρτεμης Ελαφηβόλου, αυτής που χτυπά τα ελάφια. Από τη γιορτή αυτή πήρε το όνομά του ο ένατος μήνας του Αττικού ημερολογίου, Ελαφηβολιών, που αντιστοιχεί στους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο. Η γιορτή αυτή πραγματοποιούνταν την έκτη μέρα αυτού του μήνα σε αρκετές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας.

Για τη γιορτή δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες, παρά μόνο ότι αρχικά τελούνταν θυσίες ελαφιών[1]. Ωστόσο αργότερα το έθιμο περιλάμβανε προσφορά γλυκισμάτων σε σχήμα ελαφιού, τα οποία ήταν φτιαγμένα από αλεύρι, μέλι και σουσάμι[2]. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ήταν η μεγαλύτερη γιορτή της πόλης Υάμπολης στη Φωκίδα, η οποία εορταζόταν εις ανάμνησιν μιας μεγάλης νίκης των κατοίκων της πόλης ενάντια στους Θεσσαλούς[3] και ήταν προς τιμήν της Άρτεμης, της οποίας υπήρχε ιερό στην πόλη[4].

Ο Παυσανίας επίσης αναφέρει ότι παρόμοια γιορτή λάμβανε χώρα στην αρχαία Ήλιδα προς τιμήν της Ελαφιαίας Άρτεμης, εν μέρει παράφραση της γειτονικής λατρείας της Αλφιαίας Άρτεμης. [5]

Πηγές

1. ↑ Ἐλαφηβολιών: μήν Ἀθήνῃσι πέμπτος. ἐκλήθη δὲ ἀπὸ τῶν ἐλάφων, αἵ τινες τῷ μηνὶ τούτῳ ἐθύοντο τῇ ἐλαφηβόλῳ Ἀρτέμιδι. Bekker, Immanuel. Anecdota Graeca, p. 249, line 8
2. ↑ Αθήναιου ΙΔ', 646
3. ↑ Πλουτάρχου Γυναικών Αρεταί, σ. 267
4. ↑ ...σέβονται δὲ μάλιστα Ἄρτεμιν, καὶ ναὸς Ἀρτέμιδός ἐστιν αὐτοῖς.Παυσανία Φωκικά, κεφ. 35,7
5. ↑ Ἐλαφιαίαν δὲ ἐκάλουν οἱ Ἠλεῖοι τὴν Ἄρτεμιν ἐπὶ τῶν ἐλάφων ἐμοὶ δοκεῖν τῇ θήρᾳ...Λετριναῖοι μὲν δὴ Ἀλφειαίαν ἐκάλουν τὴν θεὸν ἐπὶ τοῦ Ἀλφειοῦ τῷ ἐς αὐτὴν ἔρωτι...τὰ παρὰ σφίσιν Ἀρτέμιδι ἐς τιμὴν τῇ Ἐλαφιαίᾳ καθεστηκότα ἐς Λετρίνους τε μετήγαγον καὶ τῇ Ἀρτέμιδι ἐνόμισαν τῇ Ἀλφειαίᾳ δρᾶν, καὶ οὕτω τὴν Ἀλφειαίαν θεὸν Ἐλαφιαίαν ἀνὰ χρόνον ἐξενίκησεν ὀνομασθῆναι.Παυσανίας, Ηλιακών Β', Κεφ. 22, 10-11