Χορός


Κατά τους αρχαίους χρόνους, χορός λεγόταν ο χώρος όπου χόρευαν και τραγουδούσαν οι αρχαίοι.

Σήμερα ονομάζεται το σύνολο των ρυθμικών κινήσεων και συσπάσεων του σώματος, αυτό που ονομαζόταν στην αρχαιότητα όρχηση ή χορεία.

Η ψυχαγωγία ήταν μεγάλη που πρόσφερε ο χορός στους αρχαίους Έλληνες. Θεωρούσαν θείο χάρισμα τη ρυθμική κίνηση ενός πλαστικού σώματος. Ο χορός μαζί με τη μουσική και την ποίηση ήταν γνώρισμα καλλιέργειας και μόρφωσης.

Πολλοί χοροί είχαν μυθική αρχή και θεία προέλευση. Οι Διόσκουροι και οι Κορύβαντες χόρεψαν πρώτοι ένοπλο χορό. Ο Θησέας χόρεψε στη Δήλο, γυρίζοντας νικητής από το Λαβύρινθο, τον περίφημο "γέρανο", μίμηση των ελιγμών του Λαβύρινθου. Μυθικές χορεύτριες ήταν οι κόρες του Κέκροπα, η Άγραυλος, η Πάνδροσος και η Έρση.

Ο Όμηρος επίσης αναφέρεται συχνά στο χορό. Η άφιξη του Τηλέμαχου στη Σπάρτη συμπίπτει με τους γάμους της κόρης και του γιου του Μενέλαου. Ένας μουσικός παίζει λύρα, τραγουδά και χορεύει. Στην ασπίδα του Αχιλλέα εικονίζονται σκηνές με χορό και στο παλάτι του Αλκίνοου, μετά το πλούσιο γεύμα, ο χορός θα κρατήσει ως το βράδυ.

Στα χρόνια που ακολουθούν άφθονες είναι οι παραστάσεις οργιαστικών χορών αφιερωμένων στο Διόνυσο. Στους διονυσιακούς χορούς κατατάσσεται και ο διθύραμβος, τραγούδι μαζί και χορός.

Οι "κώμοι" ήταν χαρούμενες πομπές με τραγούδι και χορό, σε γιορτές και συμπόσια, που κρατούσαν άγρυπνους τη νύχτα τους ήσυχους πολίτες. Ο "κόρδαξ" πάλι ήταν χορός φαλλικός, ζωηρός και απρεπής, προς τιμή του Διονύσου.

Οι Έλληνες μάθαιναν χορό από τα παιδικά τους χρόνια. Ο χορός στη Σπάρτη διδάσκονταν παράλληλα με την αυστηρή στρατιωτική εκπαίδευση. Για τον Πλάτωνα, ο χορός σημαίνει παιδεία, γιατί δεν αποβλέπει μόνο στην ευλυγισία και τη χάρη του σώματος, αλλά και στην καλλιέργεια της ψυχής και στην ισορροπία του πνεύματος. Οι Σπαρτιάτες διδάσκονταν γράμματα, ανάγνωση δηλαδή και γραφή, αλλά ακόμη χορό και μουσική (μόνο που η μουσική δεν ήταν απλή καλλιέργεια και τέρψη, αλλά προτροπή των οπλιτών στη μάχη). Ο Πλούταρχος θα γράψει αργότερα ότι ήταν θέαμα μεγαλόπρεπο, αλλά και φοβερό, η πολεμική έφοδος του σπαρτιατικού στρατού με τη συνοδεία των ήχων του αυλού.

Επίσης στην αγωγή των Αθηναίων συναντάμε τα παρακάτω: Στα επτά τους χρόνια τα αγόρια, με τη συνοδεία του παιδαγωγού, του πιο έμπιστου και ηλικιωμένου δούλου, πήγαιναν στο σχολείο, ενώ τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι και μάθαιναν από τη μητέρα ανάγνωση και γραφή, μουσική και χορό και ότι χρειάζεται μια μέλλουσα μητέρα και οικοδέσποινα.

Η αρχαία παιδεία απέβλεπε στο ιδεώδες του καλού και αγαθού άντρα, δηλαδή στην άσκηση του σώματος, στην αρμονική ανάπτυξή του και συγχρόνως στην καλλιέργεια της ψυχής με την ποίηση και τη μουσική.

Ο μορφωμένος άνθρωπος λεγόταν "μουσικός ανήρ". Η μουσική ως παιδεία περιλάμβανε το μουσικό όργανο, το τραγούδι και ακόμη το χορό, τρεις αλληλένδετες εκφράσεις μιας παίδευσης, που απέβλεπε στην αρμονική διάπλαση της ψυχής. Τα παιδιά μάθαιναν κοντά στον κιθαριστή κιθάρα ή αυλό με τρόπο εμπειρικό. Την κιθάρα συνόδευαν τραγούδια με στίχους παλαιών λυρικών ποιητών. Οι νέοι Αθηναίοι είχαν ευκαιρίες να επιδείξουν το μουσικό τους τάλαντο στις γιορτές του δήμου με χορωδίες και χορούς.

Ο συνδυασμός της ποίησης, της μουσικής και της κίνησης στην αρχαία Ελλάδα εξυπηρετούσε την έκφραση ιδεών, συναισθημάτων και επιθυμιών. Ο συνδυασμός αυτός, υπόλειμμα της όρχησης των αρχαίων είναι ο σημερινός χορός, με τη διαφορά ότι ενώ ο σημερινός χορός εκδηλώνει χαρά της ζωής και γι' αυτό πλημμυρίζει την ψυχή ευφορία, η όρχηση, εκτός από διασκέδαση, εκδήλωνε διάφορες ιδέες και συναισθήματα και χρησίμευε για διάφορους σκοπούς, ιδίως θρησκευτικούς. Η έκφραση των ανθρώπων με τραγούδι και συγχρόνως ρυθμικό χορό συνεχίζεται και μετά την ομηρική εποχή στην Ελλάδα σε θρησκευτικές τελετές και στο θέατρο.

Αρχαία Ελληνική Μουσική

Αλφαβητικός κατάλογος

Από την Live-Pedia.gr

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org + LivePedia.gr http://www.livepedia.gr/. Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License


www.hellenica.de