HellenicaWorld

Xαρίκλεια Χατζησάββα Φωτίου (Η. Fotiou) 1918-1984

Γεννήθηκε στη Θράκη, στο Ορτάκιοϊ Αδριανουπόλεως. Ηταν η μικρότερη κόρη του Χατζή-Σάββα Ποιμενίδη ο οποίος ήταν αναμεμειγμένος στον Μακεδονικό Αγώνα. Η οικογένειά της στα χρόνια των πολέμων (Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μικρασιατική Καταστροφή) διώκεται και καταφεύγει και τις δύο φορές στην Εδεσσα, ώς πρόσφυγες όπου η μικρή Χαρίκλεια πολιτογραφείται ως Χατζησάββα. Αποφοιτεί από το διδασκαλείο νηπιαγωγών Εδέσσης και κατά τη αποκατάσταση των προσφύγων από το Ελληνικό Κράτος η οικογένεια εγκαθίσταται οριστικά στην Αλεξανδρούπολη. Συνεχίζει το γυμνάσιο στη σχολή Ουρσουλινών Καλογραιών όπου διδάσκεται και τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής. Ακολουθεί τον αδελφό της Αγγελο Ποιμενίδη, δάσκαλο στο επάγγελμα, για τη μετεκπαίδευσή του στην Αθήνα, και η ίδια εισάγεται και φοιτεί στη Χαροκόπειο Σχολή όπου παρακολουθεί μαθήματα καλλιτεχνίας και χειροτεχνίας. Αποφοιτεί και επιτυγχάνει με διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας το διορισμό της ως καθηγήτρια τεχνικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Σουφλίου. Από τότε και μέχρι την εθελούσια παραίτησή της από τον εκπαιδευτικό κλάδο με το βαθμό του Βοηθού Γυμνασιάρχη στο 1960, μετατίθεται σε Ξάνθη, Αλεξανδρούπολη, Δράμα, Αθήνα και Κύπρο όπου διδάσκει σε γυμνάσια αρρένων αγγειοπλαστική, τυπογραφία, βιβλιοδεσία, γυψοτεχνία, πυρογραφία και διάφορα άλλα βιοποριστικά καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Η μετάθεσή της στη Δράμα υπήρξε καθοριστική στη μετέπειτα καλλιτεχνική πορεία της. Εκεί της ανατέθηκε η διοργάνωση των Πανθρακικών Εορτών για τον ανδριάντα του Μακεδονομάχου, τον Ιούλιο του 1940. Διεκπεραίωσε με απόλυτη επιτυχία την παρουσίασή τους, με ελάχιστα έξοδα. Ηταν η ίδια σεναριογράφος των ιστορικών δρώμενων, σκηνοθέτης, σκηνογράφος, ενδυματολόγος και μακιγιέζ των ηθοποιών μαθητών της. Ως αμοιβή της δόθηκε “Ευφημος Ευαρέσκεια” από το Υπουργείο, με πρακτικό αποτέλεσμα τη μετάθεσή της σε γυμνάσιο των Αθηνών το Σεπτέμβρη του 1940 με σκοπό να φοιτήσει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Ε.Μ.Π. Το 1941 παντρεύτηκε το συνάδελφό της, φυσικομαθηματικό Βασίλη Φωτίου με τον οποίο ζεί μέχρι το τέλος της ζωής της. Μεσολαβεί ο πόλεμος. Το 1942 εισάγεται κατόπιν εξετάσεων στην ΑΣΚΤ και αρχίζει να σπουδάζει ζωγραφική και χαρακτική με καθηγητές τους Κωνσταντίνο Παρθένη και Γιάννη Κεφαλληνό, αντίστοιχα. Αποφοιτεί και παίρνει το πτυχίο το 1947 με Επαινο Συνθέσεως στη ζωγραφική και Γυμνού Νυκτός στη χαρακτική. Ταυτόχρονα παίρνει και το πτυχίο “Θεωρητικών και Ιστορικών Σπουδών” της ιδίας σχολής. Θέλοντας να συμμετέχει αρτιότερα στις σπουδές της, παρακολούθησε παράλληλα μαθήματα ανατομίας στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών. Ισως γι’ αυτό ενώ ασχολήθηκε πολύ με το “γυμνό” δεν χρησιμοποίησε ποτέ μοντέλο. Το 1953 της ανατέθηκε από το Υπουργείο Παιδείας η εικονογράφηση του αναγνωστικού βιβλίου για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης όπως και του Ελληνικού για την επικράτεια. Από το 1953 ώς το 1957 η εκπαιδευτική της δράση ανταμείφθηκε με τιμητική μετάταξη να διδάξει σε γυμνάσια της Κύπρου (Λεμεσσό, Πάφο, Κηρύνεια). Παράλληλα όλα τα χρόνια δεν παραλείπει να λαμβάνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής και χαρακτικής όπου διακρινόταν και να διακοσμεί φιλολογικά περιοδικά και λογοτεχνικά κείμενα κυρίως με χαρακτικά έργα. Το 1958 της δόθηκε κρατική υποτροφία 2 ετών από το ΙΚΥ για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Εκεί παρακολούθησε ταυτόχρονα στο Δημόσιο Τεχνικό Κολλέγιο “Estienne” έγχρωμη χαρακτική και μεταξοτυπία με καθηγητές τους Cottet και Prost, και στην Ακαδημία “Grande Chaummier” ζωγραφική, με καθηγητές τους McAvoy, Aujaime, Brayer και Goetz. Το 1960 παραιτήθηκε από τον διδακτικό κλάδο με μειωμένη σύνταξη, και ελεύθερη πλέον επέστρεψε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές της: Xαρακτική μέχρι το 1970. Ζωγραφική στις ακαδημίες Grande Chaummier (-1962), Andre Lhote (-1963), Notre Dame des Champs (1964-1969). Vitreaux και gemeaux στα εργασήρια του Michel Duran. Απέκτησε τους αντίστοιχους τίτλους σπουδών ή βεβαιώσεις τους. Από το 1958 έως και το θάνατό της το 1984, ζούσε ανάμεσα σε Παρίσι και Αθήνα. To 1961 ίδρυσε το Σωματείο Καλλιτεχνικών Ανταλλαγών Ελλάδος, με σκοπό την προβολή Ελλήνων ζωγράφων στο εξωτερικό. Υπήρξε πρόεδρος μέχρι το θάνατό της. Επίσης ήταν εντεταλμένη εκπρόσωπος στην Ελλάδα της Γαλλικής Ακαδημαϊκής Εταιρείας Arts-Sciences-Lettres που βράβευε ανθρώπους του πνεύματος, των τεχνών και των γραμμάτων. Ποτέ, όμως δεν ξέχασε την ιδιαίτερη πατρίδα της, την Αλεξανδρούπολη. Στη διαθήκη της δώρησε έργα της στο Δήμο της πόλης με σκοπό τη δημιουργία Πινακοθήκης. Επίσης κληροδότησε 2 διαμερίσματα στην Αθήνα ως οικονομική βοήθεια σε φοιτητή της Θράκης.

Το έργο της Στη διάρκεια της καλλιτεχνικής της πορείας παρουσίασε τους πίνακές της σε 9 ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Λεμεσό, Παρίσι, Μόναχο, Φρανκφούρτη, Νέα Υόρκη και συμμετείχε σε 4 πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις στο Ζάππειο Μέγαρο Αθηνών. Επίσης συνέκθετε με το Σωματείο Καλλιτεχνικών Ανταλλαγών σε πολλές πόλεις της Ελλάσας. Τέλος έλαβε μέρος σε 116 εκθέσεις-σαλόνια (Salons) σε Ευρώπη, Αμερική και Ιαπωνία ως προσκεκλημένη (Διεθνές Ελεύθερης Τέχνης, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Διεθνές Καλών Τεχνών, Συγκρίσεων, Ανεξάρτητων Ζωγράφων, Γυναικών Ζωγράφων, Γάλλων Καλλιτεχνών, Λατίνων Ζωγράφων, Ανοίξεως, Μαϊου, Φθινοπώρου, Βερσαλλιών, Montrouge, Juvicy κ.α.)

Bραβεία και μετάλλια σε διεθνείς διαγωνισμούς.

1951: Βραβείο Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης. 1957: San Diego, Xιλή (χαρακτική). 1959: 3ο Bραβείο L’ Eveil, Παρίσι (ζωγραφική). 1960: 2ο Bραβείο, Σαλόνι Eλεύθερης Tέχνης. Aργυρό μετάλλιο της Γαλλικής Aκαδημαϊκής Eταιρείας “Art-Sciences-Lettres”. Aργυρό μετάλλιο της πόλης των Bρυξελλών. 1961: Συγκαταλέχθηκε μεταξύ των 20 κρατών από τα 120 που έλαβαν μέρος για τον Πίνακα του Aλλοδαπού Zωγράφου. Aργυρό μετάλλιο του Διοικητικού διαμερίσματος του Σηκουάνα από το Γενικό Συμβούλιο της Πόλης. 1962: 1ο Bραβείο των Κριτικών “D’ Othon Friesz” σε διεθνή διαγωνισμό. Xρυσός Σταυρός της Education Artistique. 1963: Xρυσό Mετάλλιο στο Σαλόνι Eλεύθερης Tέχνης (16 κράτη). Eπίχρυσος Σταυρός της La genie Francais. Xρυσό Μετάλλιο της Γαλλικής Aκαδημαϊκής Eταιρείας “Art-Sciences-Lettres”. 1965: 1ο Bραβείο Kύπρου. Eπίχρυσο μετάλλιο της Γαλλικής Aκαδημαϊκής Eταιρείας “Art-Sciences-Lettres”. 1966: Eπιλέγεται να εκπροσωπήσει και να συνοδεύσει, μαζί με άλλους 55 επίλεκτους Γάλλους ζωγράφους, τη Γαλλική Zωγραφική σε Mουσεία 8 πόλεων της Iαπωνίας. Xάλκινο μετάλλιο του Γκογκέν, Paris Sud a Juvicy 1967: 1ο Bραβείο, Kύπελλο της πόλεως των Kανών. Aργυρή πλακέτα στην Biennale delle Regioni (Iταλία, Aγκόνα). 1ο Bραβείο του Juvicy. Xρυσό Μετάλλιο των Bρυξελλών. 1968: Xάλκινο Mετάλλιο του Montrouge. 1969: Aργυρό Mετάλλιο του Juvicy. 1ο Bραβείο Προβηγκίας (Διεθνείς Διαγωνισμοί). 1970: 1ο Bραβείο του Juvicy. 1ο Bραβείο San Remo, Iταλία (Διεθνείς Διαγωνισμοί). 1976: Δίπλωμα και Αργυρό Μετάλλιο της Πόλης των Παρισίων από το Ανώτατο Γενικό Συμβούλιο της Πόλης. 1979: Xρυσό Μετάλλιο της Iταλικής Aκαδημίας των Tεχνών και εγγραφή της στη Xρυσή Bίβλο της Aκαδημίας.

Tα έργα της αξιολογήθηκαν από τους εγκυρότερους Eλληνες και ξένους Kριτικούς Tέχνης με τα πλέον επαινετικά σχόλια. Xαρακτηρίστηκαν ως εκθαμβωτικά ποιήματα και η ίδια τιμήθηκε ως grand colorist.

Ζωγράφοι